Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
 | Wikipedia tiếng Việt không bảo đảm tính pháp lý cho các thông tin có liên quan đến y học và sức khỏe. Đề nghị liên hệ và nhận tư vấn từ các bác sĩ hay các chuyên gia. |
Mục lục |
Chu kỳ sinh học
Ngủ trưa là một hoạt động chu kỳ bình thường của con người - cứ 24 giờ, con người lại có 2 quãng thời gian dành cho trạng thái ngủ sâu - một lần vào lúc 2 - 4h sáng và lần còn lại vào khoảng 10 tiếng sau, tức là 13 - 15h chiều. Nếu sáng ngủ dậy muộn, thì cơn buồn ngủ trưa sẽ đến muộn hơn và ngược lại với người dậy sớm.[3]Tác dụng
Ngủ trưa có rất nhiều lợi ích như giúp giảm mệt mỏi, chống stress, cải thiện trí nhớ, tăng cường óc sáng tạo và sự tập trung, giảm bệnh tim mạch, đặc biệt cân bằng lại hoạt động của não bộ[4]. Đặc biệt, đối với những người do đặc thù công việc phải lao động chân tay hay trí óc nhiều về đêm. Một giấc ngủ ngắn trong ít phút sẽ giúp cho chúng ta bớt đi cảm giác buồn ngủ.[1][5]Về mặt sinh học, khi làm việc liên tục không có lúc nghỉ thì cơ thể sẽ tích tụ sự mệt mỏi. Sự gắng sức không những làm tiêu hao sinh lực mà còn tạo ra nhiều hóa chất cặn bã và chất độc làm tê liệt hệ thần kinh. Tác hại này chỉ có thể được giải trừ bằng một giấc ngủ đầy đủ.[6]. Trong một ngày, hoạt động trí não của con người thường giảm dần đến 13h và tăng trở lại vào khoảng 17h-21h. Như vậy, giấc ngủ trưa giúp con người thích ứng với nhịp độ sinh học.[2]
Cách thức ngủ trưa
| Những thông tin y khoa của Wikipedia Tiếng Việt chỉ mang tính chất tham khảo và không thể thay thế ý kiến chuyên môn. Trước khi sử dụng những thông tin này, đề nghị liên hệ và nhận sự tư vấn của các bác sĩ chuyên môn. |
Thời gian
Tiêu chuẩn của một giấc ngủ hợp lý là 20 phút.[2][7][8] Tuy nhiên, số lần ngủ (một, hai hay ba), thời lượng ngủ (5 phút cho tới hơn 30 phút) tuỳ thuộc vào thời gian biểu, nhu cầu hay sở thích của mỗi người.[1]Một giấc ngủ ngắn trong 20 phút sẽ thêm tỉnh táo, tăng khả năng tập trung. Một giấc ngủ kéo dài 90 phút sẽ đưa bạn vào một giấc ngủ sâu, kích thích sự sáng tạo. Còn nếu ngủ rất sâu, không bị đánh thức suốt lúc ngủ và vượt 90 phút thì sẽ dẫn đến khó ngủ vào ban đêm. Cố gắng không ngủ hơn 45 phút vì khi thức dậy, sẽ cảm thấy mệt mỏi, đầu óc không được tỉnh táo. Và một giấc ngủ lý tưởng nhất là chỉ nên trong vòng 20 phút.[3]
Tư thế
Tư thế ngủ cũng không bắt buộc phải nằm dài ra trên giường, ta có thể dựa lưng, ngả đầu ra phía sau để “chợp mắt”. Và cách tốt nhất là thả lỏng cơ thể (chân tay không được bắt chéo), giãn đều các cơ bắp, nhắm mắt lại và thở nhịp nhàng.[1] Trước khi ngủ, không nên ăn những thức ăn nhiều dầu mỡ, không nên ăn quá no. Không nên ăn xong là nằm xuống ngủ ngay, tốt nhất là sau khi ăn khoảng 10 phút mới đi ngủ trưa. Khi ngủ phải nằm với tư thế đầu cao chân thấp và nằm nghiêng về bên phải. Như vậy sẽ giảm bớt áp lực cho tim. Có những người khi ngủ gối đầu vào khuỷu tay, gục đầu xuống bàn, như vậy sẽ đè nén con ngươi mắt, lâu ngày sẽ ảnh hưởng đến mắt. Ngoài ra, gục đầu xuống bàn ngủ sẽ đè nén lồng ngực, ảnh hưởng đến hô hấp, đồng thời cũng ảnh hưởng đến sự tuần hoàn của máu và tác dụng dẫn truyền của hệ thần kinh, khiến cho hai bả vai và hai cánh tay bị tê, đau nhói, hoa mắt, chóng mặt.[9]Ngoài ra các yếu tố như bóng tối, độ ấm, âm thanh nhẹ sẽ giúp ngủ nhanh và ngon hơn.[2][9] Ở Việt Nam, những công nhân nghèo phải làm việc cật lực và giấc ngủ trưa của họ diễn ra ngắn và không đảm bảo các yêu cầu của giấc ngủ.[10]
Chú thích
- ^ a b c d Ngủ trưa và những điều chưa biết - Sức khỏe - Dân trí
- ^ a b c d Nghệ thuật ngủ trưa
- ^ a b c 7 nguyên tắc cho giấc ngủ trưa - VTC News
- ^ Tại sao ngủ trưa khiến bạn thông minh hơn?
- ^ Vì sao nên ngủ trưa? | dinhduong
- ^ Thuốc bổ không bằng... ngủ trưa - Sức khỏe - Dân trí
- ^ Ngủ trưa bao lâu thì vừa? | Thanh Niên Online
- ^ Mednick, Sara C.; Mark Ehrman (December 2006). Take a Nap! (ấn bản First printing). New York, NY, USA: Workman Publishing. ISBN 978-0-7611-4290-4.
- ^ a b http://www.cand.com.vn/vi-VN/khcn/2008/6/93981.cand
- ^ Rớt nước mắt xem công nhân ngủ trưa - Tin tức trong ngày
 |
| Thầy thuốc thường kê toa căn cứ vào nhịp độ sinh học |
(TNTT>) Giới y học cổ truyền Đông phương lập trình đồng hồ sinh học của cơ thể như sau:
Từ 23 giờ đến 1 giờ sáng, lá lách hoạt động, từ 1-5 giờ, phổi hoạt động căng thẳng nhất, từ 5-7 giờ ruột già làm việc cật lực; từ 11-13 giờ, tim hoạt động khẩn trương hơn bất kỳ giờ nào khác. Cuối cùng, từ 15-21 giờ, dạ dày không ngừng tích dịch toan thủy để xay nghiền thức ăn. Dựa vào căn cơ hoạt động nêu trên, các lương y đã nghiên cứu, chế xuất nhiều loại dược liệu thích ứng với đồng hồ sinh học của cơ thể và ấn định giờ nào, uống loại dược thảo nào để đạt hiệu quả.
Về sau, vào thế kỷ thứ X, phương Tây cũng tìm thấy sự vận hành của đồng hồ sinh học hoạt động trong 24 giờ (các y sư tân dược đặt tên là Circadiare dựa theo thân nhiệt người khỏe mạnh và người bệnh). Theo đó, cơ thể có giờ khắc cố định như:
- Buổi tối thân nhiệt (cả nam lẫn nữ) cao hơn nhiệt độ cơ thể vào ban ngày từ 10C - 30C, đây cũng là thời điểm huyết áp dễ tăng cao (tâm trương bất định dễ dẫn đến đột tử). Mặt khác, chính đồng hồ sinh học điều hành nhịp đập của tim, sản xuất hormone, cảm ứng tập trung, tạo hình các giấc mơ, ý tưởng tư duy, sáng tạo ban ngày.
- Mỗi bộ phận nội tạng đều sinh hoạt vào giờ cao điểm, giờ giải lao, đơn cử như dạ dày luôn nhạy cảm từ 18 giờ đến 24 giờ. Da dị ứng từ 23 giờ đêm và 6-8 giờ sáng. Thận tiết hormone Cortislo (kích dục cơ thể) từ 3-5 giờ sáng và 19-22 giờ đêm. Thần kinh trung khu não hoạt động đỉnh cao lúc 10-11 giờ sáng và lúc 23 giờ đêm. Cảm giác giảm đau xảy ra lúc 9 giờ 30 phút và 15 giờ chiều, còn phổi trí lại “thư giãn” từ 24 giờ đến 5 giờ nên đường hô hấp bị hẹp lại tạo các cơn ho, hen (suyễn) từ nửa đêm về sáng. Uống thuốc chống viêm và kháng Histamin vào đêm tốt hơn.
Về sau, vào thế kỷ thứ X, phương Tây cũng tìm thấy sự vận hành của đồng hồ sinh học hoạt động trong 24 giờ (các y sư tân dược đặt tên là Circadiare dựa theo thân nhiệt người khỏe mạnh và người bệnh). Theo đó, cơ thể có giờ khắc cố định như:
- Buổi tối thân nhiệt (cả nam lẫn nữ) cao hơn nhiệt độ cơ thể vào ban ngày từ 10C - 30C, đây cũng là thời điểm huyết áp dễ tăng cao (tâm trương bất định dễ dẫn đến đột tử). Mặt khác, chính đồng hồ sinh học điều hành nhịp đập của tim, sản xuất hormone, cảm ứng tập trung, tạo hình các giấc mơ, ý tưởng tư duy, sáng tạo ban ngày.
- Mỗi bộ phận nội tạng đều sinh hoạt vào giờ cao điểm, giờ giải lao, đơn cử như dạ dày luôn nhạy cảm từ 18 giờ đến 24 giờ. Da dị ứng từ 23 giờ đêm và 6-8 giờ sáng. Thận tiết hormone Cortislo (kích dục cơ thể) từ 3-5 giờ sáng và 19-22 giờ đêm. Thần kinh trung khu não hoạt động đỉnh cao lúc 10-11 giờ sáng và lúc 23 giờ đêm. Cảm giác giảm đau xảy ra lúc 9 giờ 30 phút và 15 giờ chiều, còn phổi trí lại “thư giãn” từ 24 giờ đến 5 giờ nên đường hô hấp bị hẹp lại tạo các cơn ho, hen (suyễn) từ nửa đêm về sáng. Uống thuốc chống viêm và kháng Histamin vào đêm tốt hơn.
Lương y Dương Tấn Hưng
vnexpress.net - Thứ ba, 13/2/2007, 09:48 GMT+7
Đồng hồ sinh học thực ra là gì?
Tất cả các sinh vật sống đều có các chu kỳ hoạt động hằng ngày được biết đến dưới tên gọi "nhịp điệu thường nhật". Các nhịp điệu này được điều khiển bởi một hệ thống kiểm giờ bên trong hay còn gọi là đồng hồ sinh học.Hệ thống này cảm nhận được khi một ngày bắt đầu và kết thúc. Ở thực vật, đồng hồ sinh học truyền tín hiệu khi nào thì chúng tăng trưởng. Ở người, đồng hồ sinh học giúp điều hòa các thay đổi về huyết áp, thân nhiệt và sự tỉnh táo vốn thay đổi tùy thời gian trong ngày.
Những nhịp điệu thường nhật này phụ thuộc vào ánh sáng chứ không phải thị giác. Rõ ràng là, một bông hồng nhạy cảm với ánh sáng nhưng nó không thể nhìn thấy. Cũng giống như thực vật, con người chúng ta có những tế bào cảm nhận ánh sáng đặc biệt gọi là "tế bào nhận kích thích ánh sáng". Những tế bào này phát ra tín hiệu khi ánh sáng tác động lên chúng. Ở động vật có vú, tế bào nhận kích thích ánh sáng được biết đến duy nhất nằm ở hai mắt.
Đa số các nhà khoa học đồng ý rằng những tế bào nhạy cảm với ánh sáng này có tác dụng "cài đặt" các nhịp điệu thường nhật trong cơ thể chúng ta. Thế nhưng, mặc dù các tế bào nhận kích thích ánh sáng của chúng ta nằm ở mắt, cũng không nhất thiết phải thấy đường mới cảm nhận được nhịp điệu thường nhật. Nhiều người mù vẫn có nhịp điệu thường nhật bình thường.
(Theo Kiến thức ngày nay)
Từ 7 đến 9 giờ là thời điểm thích hợp dùng bữa sáng mà không sợ béo (ảnh minh họa)
'Tận dụng' đồng hồ sinh học của cơ thể
Thứ sáu, 25/03/2011, 06:00 AM (GMT+7)
(Suc khoe) - Khi nào nên uống thuốc, hẹn gặp bàn chuyện công việc và tập luyện thể thao? Đồng hồ sinh học bên trong cơ thể bạn sẽ đưa ra những lời chỉ dẫn đúng nhất. Ngay khi bình minh một ngày mới bừng lên, bạn thức dậy lo toan hành trang đi làm (đi học). Trong khi đêm xuống, cơ thể tự động giảm dần cường độ hoạt động để chuẩn bị cho giấc ngủ. Thói quen này phần lớn phụ thuộc vào đồng hồ sinh học. Nó quy định nhịp hoạt động tất cả cơ quan nội tạng của cơ thể, theo đó hoạt động của những cơ quan quan trọng gia tăng vào những thời điểm cụ thể, gia tăng sản xuất hoóc-môn hay gia tăng năng lực trao đổi chất.
Một khi đã biết chính xác cơ chế này hoạt động thế nào, bạn có thể sắp xếp thời gian biểu làm việc một ngày phù hợp với cơ chế đó. Nhờ thế vừa cải thiện được cả sức khỏe tinh thần và thể chất. Dưới đây là những chỉ dẫn khả dĩ giúp bạn đạt được mục đích.
Buổi sáng
Quãng 5 giờ, cơ thể bắt đầu điều chỉnh thích nghi với nhịp ban ngày nhanh hơn. Thân nhiệt tăng dần và tăng tốc sản xuất hoóc-môn – nhất là testosteron. Chính vì tác động của sự gia tăng đột biến hoóc-môn này, đa số đàn ông thèm muốn "chuyện ấy" vào buổi sáng.
Giữa 5 giờ và 7 giờ, nhu động ruột gia tăng. Trường hợp hay bị táo bón – đây là thời điểm lý tưởng nhất để "ghé thăm" nhà cầu.
Khoảng 6-7 giờ, đa phần mọi người đều tỉnh táo. Đã đến lúc có thể làm việc nghiêm túc, bởi não bộ đã có thể hoạt động với cường độ cao nhất. Tuy nhiên phải lưu ý! Chớ bao giờ đụng đến thuốc lá hoặc rượu. Lý do: Các chất độc hại tiềm ẩn trong hai thứ có thể thâm nhập vào máu với tốc độ nhanh gấp hai lần bình thường.
Từ 7 đến 9 giờ là thời gian thích hợp cho bữa sáng giàu chất bột. Những gì bạn ăn vào thời điểm này "không chảy xuống vòng ba", mà biến thành năng lượng.
Giữa 9 và 10 là thời điểm nguy cư bệnh tim quậy phá cao nhất. Để hạn chế rủi ro, hãy uống biệt dược theo chỉ định của bác sĩ (thí dụ thuốc hạ áp huyết).
Buổi trưa
Từ 10 đến 12 giờ, cái gọi là trí nhớ ngắn hoạt động tốt nhất, năng lực tập trung cực cao và dễ xoay sở với stress. Hãy tận dụng cơ hội này, để dành cho những cuộc gặp quan trọng. Trường hợp không kịp giải quyết những vẫn đề đó trước 13 giờ, hãy gác lại vào buổi chiều muộn.
Từ 10 đến 12 giờ là thời gian năng lực tập trung cực cao (ảnh minh họa)Quãng 11 giờ, tìm lấy lại sự trẻ trung – nó sẽ duy trì phong độ cao đến 13 giờ.
Sau 12 giờ là thời gian dành cho bữa trưa. Thực phẩm sẽ không tồn đọng lâu trong dạ dày, bởi sản xuất dịch tiêu hóa gia tăng ngay đầu giờ buổi chiều. Còn sau đó (từ 13 giờ đến 15 giờ) là thời điểm các chất dinh dưỡng được tiêu hóa tốt nhất.
Buổi chiều
Sau 13 giờ, cơ thể có khả năng đề kháng tốt nhất với cảm giác đau đớn. Trường hợp có răng sâu, đây chính là thời điểm lý tưởng để gõ cửa bác sĩ nha khoa.
Giữa 13 giờ và 15 giờ, bạn có thể cảm thấy mệt mỏi và chán nản. Hãy tận dụng thời gian này cho công việc nhẹ nhàng, không đòi hỏi tập trung cao độ.
Sau 16 giờ, hãy trở về công việc tích cực. Khi ấy não bộ hoạt động năng suất cao. Quá trình "chế biến" thông tin gom nhặt trước đó diễn ra nhanh chóng. Chúng được tập kết vào bộ nhớ dài hạn – chính kiến thức và mọi ký ức được lưu giữ tại đây.
Giữa 16 và 18 giờ, cần dành, dù chỉ 30 phút, cho bài thể dục thư giãn. Đó là thời điểm có thể vươn tới phong độ tốt nhất. Quá trình trao đổi chất trong cơ thể vẫn diễn ra hoàn hảo, vậy nên bạn có thể nhanh chóng đốt cháy dự trữ năng lượng dư thừa.
Sau 17 giờ, có thể hẹn gặp bạn nhậu. Là thời điểm cơ thể có thể hào phóng nhất với rượu bia, quả thận có khả năng thải loại chất độc nhanh nhất.
Lúc 22 giờ là thời điểm cơ thể cần nghỉ ngơi (ảnh minh họa)Buổi tối
Từ 18 giờ, cơ thể bắt đầu giảm dần cường độ hoạt động. Nhịp độ trao đổi chất và sản xuất dịch tiêu hóa trong dạ dày giảm thiểu. Tốt nhất không nên chậm trễ với bữa ăn tối, bởi dạ dày có thể không kịp tiêu hóa trước thời điểm leo lên giường ngủ. Trường hợp ngược lại sẽ làm rối loạn thời gian nghỉ đêm.
Sau 19 giờ, áp huyết hạ. Là thời điểm thích hợp để uống thuốc hạ cholesterol (tác dụng lâu dài của thuốc kéo dài cho tới sáng – thông qua giảm thiểu nguy cơ xuất hiện các sự cố tim – mạch). Khả năng đề kháng với cảm giác đau của cơ thể cũng giảm thiểu vào thời điểm này. Vậy nên đối tượng bị bệnh thấp khớp sẽ có thể cảm thấy một số triệu chứng khó chịu.
Quãng giữa 20 và 21 giờ, cơ thể hấp thụ thuốc kháng sinh tốt nhất. Trường hợp phải sử dụng, đây chính là thời điểm thích hợp.
Đêm
Lúc 22 giờ, cần đặt lưng xuống giường, bởi cơ thể cần 7-8 tiếng để hồi phục bằng giấc ngủ sau một ngày lao động vất vả.
Giữa 23 và 24 giờ, sản xuất hoóc-môn của cơ thể sụt giảm (cả hoóc môn đảm trách nỗ lực đối đầu với stress) trong khi làn da "tự làm mới" tích cực.
Từ 1 giờ sáng đến 3 giờ sáng, cơ thể mẫn cảm nhất với giá lạnh – vậy nên là thời điểm để mắt đến các ô cửa sổ.
Từ 3 giờ sáng đến 5 giờ sáng, phổi tự phục hồi, lượng dịch do niêm mạc phổi tiết ra cũng gia tăng. Các triệu chứng do viêm xoang, viêm – ngạt mũi có thể gia tăng vào thời điểm này.
Một khi đã biết chính xác cơ chế này hoạt động thế nào, bạn có thể sắp xếp thời gian biểu làm việc một ngày phù hợp với cơ chế đó. Nhờ thế vừa cải thiện được cả sức khỏe tinh thần và thể chất. Dưới đây là những chỉ dẫn khả dĩ giúp bạn đạt được mục đích.
Buổi sáng
Quãng 5 giờ, cơ thể bắt đầu điều chỉnh thích nghi với nhịp ban ngày nhanh hơn. Thân nhiệt tăng dần và tăng tốc sản xuất hoóc-môn – nhất là testosteron. Chính vì tác động của sự gia tăng đột biến hoóc-môn này, đa số đàn ông thèm muốn "chuyện ấy" vào buổi sáng.
Giữa 5 giờ và 7 giờ, nhu động ruột gia tăng. Trường hợp hay bị táo bón – đây là thời điểm lý tưởng nhất để "ghé thăm" nhà cầu.
Khoảng 6-7 giờ, đa phần mọi người đều tỉnh táo. Đã đến lúc có thể làm việc nghiêm túc, bởi não bộ đã có thể hoạt động với cường độ cao nhất. Tuy nhiên phải lưu ý! Chớ bao giờ đụng đến thuốc lá hoặc rượu. Lý do: Các chất độc hại tiềm ẩn trong hai thứ có thể thâm nhập vào máu với tốc độ nhanh gấp hai lần bình thường.
Từ 7 đến 9 giờ là thời gian thích hợp cho bữa sáng giàu chất bột. Những gì bạn ăn vào thời điểm này "không chảy xuống vòng ba", mà biến thành năng lượng.
Giữa 9 và 10 là thời điểm nguy cư bệnh tim quậy phá cao nhất. Để hạn chế rủi ro, hãy uống biệt dược theo chỉ định của bác sĩ (thí dụ thuốc hạ áp huyết).
Buổi trưa
Từ 10 đến 12 giờ, cái gọi là trí nhớ ngắn hoạt động tốt nhất, năng lực tập trung cực cao và dễ xoay sở với stress. Hãy tận dụng cơ hội này, để dành cho những cuộc gặp quan trọng. Trường hợp không kịp giải quyết những vẫn đề đó trước 13 giờ, hãy gác lại vào buổi chiều muộn.
Từ 10 đến 12 giờ là thời gian năng lực tập trung cực cao (ảnh minh họa)
Sau 12 giờ là thời gian dành cho bữa trưa. Thực phẩm sẽ không tồn đọng lâu trong dạ dày, bởi sản xuất dịch tiêu hóa gia tăng ngay đầu giờ buổi chiều. Còn sau đó (từ 13 giờ đến 15 giờ) là thời điểm các chất dinh dưỡng được tiêu hóa tốt nhất.
Buổi chiều
Sau 13 giờ, cơ thể có khả năng đề kháng tốt nhất với cảm giác đau đớn. Trường hợp có răng sâu, đây chính là thời điểm lý tưởng để gõ cửa bác sĩ nha khoa.
Giữa 13 giờ và 15 giờ, bạn có thể cảm thấy mệt mỏi và chán nản. Hãy tận dụng thời gian này cho công việc nhẹ nhàng, không đòi hỏi tập trung cao độ.
Sau 16 giờ, hãy trở về công việc tích cực. Khi ấy não bộ hoạt động năng suất cao. Quá trình "chế biến" thông tin gom nhặt trước đó diễn ra nhanh chóng. Chúng được tập kết vào bộ nhớ dài hạn – chính kiến thức và mọi ký ức được lưu giữ tại đây.
Giữa 16 và 18 giờ, cần dành, dù chỉ 30 phút, cho bài thể dục thư giãn. Đó là thời điểm có thể vươn tới phong độ tốt nhất. Quá trình trao đổi chất trong cơ thể vẫn diễn ra hoàn hảo, vậy nên bạn có thể nhanh chóng đốt cháy dự trữ năng lượng dư thừa.
Sau 17 giờ, có thể hẹn gặp bạn nhậu. Là thời điểm cơ thể có thể hào phóng nhất với rượu bia, quả thận có khả năng thải loại chất độc nhanh nhất.
Lúc 22 giờ là thời điểm cơ thể cần nghỉ ngơi (ảnh minh họa)
Từ 18 giờ, cơ thể bắt đầu giảm dần cường độ hoạt động. Nhịp độ trao đổi chất và sản xuất dịch tiêu hóa trong dạ dày giảm thiểu. Tốt nhất không nên chậm trễ với bữa ăn tối, bởi dạ dày có thể không kịp tiêu hóa trước thời điểm leo lên giường ngủ. Trường hợp ngược lại sẽ làm rối loạn thời gian nghỉ đêm.
Sau 19 giờ, áp huyết hạ. Là thời điểm thích hợp để uống thuốc hạ cholesterol (tác dụng lâu dài của thuốc kéo dài cho tới sáng – thông qua giảm thiểu nguy cơ xuất hiện các sự cố tim – mạch). Khả năng đề kháng với cảm giác đau của cơ thể cũng giảm thiểu vào thời điểm này. Vậy nên đối tượng bị bệnh thấp khớp sẽ có thể cảm thấy một số triệu chứng khó chịu.
Quãng giữa 20 và 21 giờ, cơ thể hấp thụ thuốc kháng sinh tốt nhất. Trường hợp phải sử dụng, đây chính là thời điểm thích hợp.
Đêm
Lúc 22 giờ, cần đặt lưng xuống giường, bởi cơ thể cần 7-8 tiếng để hồi phục bằng giấc ngủ sau một ngày lao động vất vả.
Giữa 23 và 24 giờ, sản xuất hoóc-môn của cơ thể sụt giảm (cả hoóc môn đảm trách nỗ lực đối đầu với stress) trong khi làn da "tự làm mới" tích cực.
Từ 1 giờ sáng đến 3 giờ sáng, cơ thể mẫn cảm nhất với giá lạnh – vậy nên là thời điểm để mắt đến các ô cửa sổ.
Từ 3 giờ sáng đến 5 giờ sáng, phổi tự phục hồi, lượng dịch do niêm mạc phổi tiết ra cũng gia tăng. Các triệu chứng do viêm xoang, viêm – ngạt mũi có thể gia tăng vào thời điểm này.
(Theo Tri thức trẻ)
Đồng hồ sinh học với sức khỏe con người
vietlyso.com |
Đồng hồ sinh học của cơ thể vận hành trong 24 giờ:
1 giờ đêm: Cơ thể, thần kinh rất nhạy cảm với các cơn đau, viêm, loét, cơ khớp.
2 giờ đêm: Gan hoạt động mạnh, thải độc tố tích cực. Độ tinh nhạy của mắt thấp. Tai nạn giao thông thường xảy ra. Không uống rượu, cà phê làm hại gan. Các cơ quan nội tạng hoạt động ở mức thấp nhất.
3 giờ đêm: Huyết áp thấp nhất. Nhịp tim, nhịp thở chậm nhất. Không phải là giờ sinh hoạt vợ chồng.
4 giờ sáng: Thính giác rất nhạy cảm, một tiếng động nhỏ có thể làm thức giấc. Người bị bệnh tim mạch thường tử vong vào thời điểm này. Khi mở cửa nên tránh sang một bên kẻo bị gió lùa, gây đột tử. Bệnh thượng mã phong hay xảy ra giờ này, nam giới cần đề phòng.
Từ 1-4 giờ sáng: Trẻ em thường ra đời vào giờ này. Tuyến giáp trạng hoạt động cực đại, nồng độ nguyên tố đồng vị phóng xạ iốt 127 cao nhất. Người bị bướu cổ đơn thuần nên xoa bóp vùng tuyến giáp hoặc uống thuốc trước 1 giờ sẽ có hiệu quả hơn uống vào các giờ khác. Các lái xe, công nhân làm ca đêm hay phạm lỗi và xảy ra tai nạn.
5 giờ sáng: Huyết áp tăng, tim đập nhanh hơn. Lúc này cortison được tạo thành trong cơ thể, nó “nạp điện” cho bộ “ắc-quy” bên trong của chúng ta. Bắt đầu ngày làm việc tốt nhất.
7 giờ sáng: Khả năng miễn dịch cao, hoạt động tốt. Người bị bệnh do vi khuẩn, virut gây ra thì thấy ít đau nhức hơn các giờ khác.
8 giờ sáng: Gan thải độc tố cơ thể lần thứ 2. Không được uống rượu vì gan làm việc căng thẳng. Hormon giới tính tràn đầy: giờ yêu đương.
9 giờ: Tim hoạt động mạnh nhất trong ngày. Tinh thần hưng phấn. Các cơn đau giảm bớt. Vệ sinh da, làm đẹp da mặt. Giờ khám bệnh, đo huyết áp, đếm mạch vì giờ này cơ thể nhạy cảm nhất với ống nghe của bác sĩ.
10 giờ: Từ 9-10 giờ là giờ tiếp xúc ngoại giao, dễ gần gũi, bắt tay mạnh mẽ nhất.
11 giờ: Hoạt động cơ thể vẫn đều đặn, hài hòa và đầy hưng phấn.
12 giờ: Tim hoạt động mạnh. Đây là giờ cuối của thời kỳ cao điểm trong lao động sáng tạo. Phải ngủ trưa, thư giãn từ 30 phút đến 1 tiếng. Giờ cao điểm giữa dương cực âm sinh. Không ăn trưa giờ này.
12 giờ 30 phút đến 13 giờ: Khả năng làm việc của mỗi người giảm 20%.
13 giờ: Là giờ ăn, dạ dày có nhiều men tiêu hóa nhất, trong máu có một ít glucogen. Cơ thể mệt mỏi cần nghỉ ngơi, không ngủ thì cũng nên nằm duỗi thoải mái.
14 giờ: Gan làm việc yếu. Các phản ứng chậm lại. Năng lượng cơ thể thấp nhất trong chu trình 24 giờ (lần thứ nhất lúc 4 giờ sáng).
15 giờ: Khả năng lao động trở lại trạng thái bình thường. Cơ quan khứu giác là vị giác rất nhạy cảm. Có thể ăn uống chút ít.
16 giờ: Sau ăn trưa, đường trong máu tăng cao lên, là hiện tượng bình thường. Năng lượng cơ thể và khả năng lao động của mỗi người tiếp tục đi xuống. Từ 15-16 giờ là “giờ hoa tay”. Các ngón tay khéo léo nhất, thợ thủ công làm việc tốt nhất.
17 giờ: Các vận động viên luyện tập giờ này thì năng lượng tiêu tốn gấp đôi. Người lao động vẫn giữ được năng suất lao động cao.
18 giờ: Cơ thể cảm thấy hứng thú muốn vận động tay chân: tập thể thao, y võ dưỡng sinh. Vệ sinh da, thân thể. Giảm cảm giác đau của các vết loét, sưng cơ khớp. Nhưng sự sảng khoái tinh thần lại giảm dần. Năng lượng của phổi thấp nhất trong ngày. Nên ngồi thở dưỡng sinh để tăng ôxy trong phổi. Giờ này hay xảy ra tai biến mạch máu não làm chết người, nhất là vào tháng 2 trong năm. Vào 18 giờ của các ngày tháng 2 các bệnh viện cần có người trực chăm sóc bệnh nhân tim mạch cẩn thận chu đáo. Đây cũng là giờ các móng tay, móng chân phát triển dài nhất trong ngày.
19 giờ: Huyết áp tăng. Giờ đo huyết áp. Cần day ấn huyệt nhân trung, dái tai trái, vuốt mạnh đôi dây thần kinh số X và động mạch cảnh hai bên cổ để đề phòng choáng, chóng mặt, tai biến não.
Thường có những cơn đau đầu khó chịu nhất. Hay bị dị ứng. Hay mất bình tĩnh, cãi nhau. Các giác quan: tai, mũi, lưỡi nhạy cảm nhất, nếu bị viêm sưng loét nên điều trị bằng xoa bóp, day bấm huyệt, dán cao thuốc sẽ có hiệu quả hơn các giờ khác.
20 giờ: Các phản ứng trong cơ thể diễn ra mạnh, tốc độ cao. Lái xe an toàn không xảy ra tai nạn, người lái thấy sảng khoái. Giờ xoa bóp làm đẹp da mặt. Giờ này gan lọc độc tố tốt, nên uống 1 ly nhỏ rượu thuốc trước khi ngủ sẽ có hiệu quả hơn các giờ khác. Nhưng giờ này hay xảy ra tai biến về tim mạch.
21 giờ: Trạng thái tinh thần bình thường, trí nhớ tối đa, khả năng học nhớ, hiểu biết sâu sắc hơn ban ngày. Thời gian thích hợp cho sinh viên, diễn viên học thuộc bài và nhập vai diễn.
22 giờ: Giờ miễn dịch, trong máu có nhiều bạch cầu (khoảng 12.000/1cm3. Mức trung bình là 5.000-8.000). Sức đề kháng cơ thể cao nhất, chống các vi trùng xâm nhập có hiệu quả cao nhất (lần thứ nhất lúc 7 giờ). Nhiệt độ cơ thể giảm.
Từ 20-22 giờ: là giờ giao tiếp. Lúc này người ta cảm thấy cô đơn nhất và rất cần gặp bạn bè, người thân để tâm sự, hoặc xem tivi để giải nỗi cô đơn.
23 giờ: Cơ thể chuẩn bị nghỉ ngơi đồng thời khôi phục lại các tế bào đã chết.
24 giờ: Có người đã ngủ 2-4 tiếng đồng hồ và hay nằm mơ. Não nghỉ ngơi, tiến hành tổng kết và thải ra những gì không cần thiết. Từ 23 giờ đến 1 giờ sáng tim hoạt động yếu nhất.
Uống thuốc vào giờ nào thì hiệu quả?
Từ nhịp sinh học hoạt động theo chu kỳ 24 giờ, các nhà y khoa đã rút kinh nghiệm trong điều trị, khi cho uống thuốc đúng giờ đã đạt kết quả cao. Ví dụ:
Uống aspirin: Uống buổi tối sau bữa ăn 30-45 phút tốt hơn là uống vào nửa đêm. Sáng hôm sau thuốc phát huy tác dụng. Aspirin kích thích dạ dày nên uống buổi sáng có hại gấp 2-3 lần.
Chất corticoid: Dùng vào 8 giờ sáng và đầu giờ trưa sẽ loại trừ lên cơn hen suyễn về đêm, làm tăng hiệu quả phóng thích hơi trong phổi và làm giảm sự khó thở.
Trái lại loại theophylin làm giãn nở phế quản, phòng ngừa và làm giảm cơn hen ban đêm thì phải dùng trước khi đi ngủ tối.
Thuốc chống viêm khớp, thấp khớp: Đau thấp khớp xuất hiện thời vào một điểm nhất định trong ngày và có thể biến chứng sang bệnh khác. Thuốc chống viêm tác động mạnh nhất từ sau 18 giờ.
Các loại thuốc bổ: Uống vào buổi sáng khi đói hoặc buổi tối trước khi đi ngủ.
Thuốc chữa bệnh về tiêu hóa: Uống trước bữa ăn 10 phút để tăng cường tiết dịch tiêu hóa làm tiêu hóa tốt thức ăn.
Các loại vitamin: Uống vào giữa 2 bữa ăn. Nếu dùng vitamin K để cầm máu thì phải uống ngay.
Các loại thuốc kháng sinh: Các loại thuốc kháng sinh thường thải ra ngoài nhanh nên cách 6 tiếng uống 1 lần.
Thuốc giảm huyết áp: Ngày uống 3 lần vào lúc 7 giờ sáng, 3 giờ chiều và 7 giờ tối. Lượng thuốc buổi sáng và buổi tối ít hơn buổi chiều. Không được uống trước khi đi ngủ.
Thuốc chữa dị ứng ngoài da: Thuốc này hay gây buồn ngủ nên uống trước khi đi ngủ 30 phút.
Thuốc ngủ, thuốc tránh thai: Uống trước khi đi ngủ 30 phút.
Thuốc kích thích dạ dày: như aspirin, vitamin C nên uống sau khi ăn cơm 30 phút, không uống vào chiều, tối vì nó kích thích dạ dày làm khó ngủ.
Các loại kích thích tố: Uống 1 lần sau bữa ăn sáng.
Điều trị răng: Vào lúc 15 giờ có tác dụng gây tê tốt để nhổ răng. Dùng thuốc gây tê lúc 8 giờ hoặc 19 giờ kém hiệu quả gấp 3-4 lần lúc 15 giờ.
Dùng mỹ phẩm làm đẹp da: Xoa ngay trước giờ ngủ. Ban đêm dùng kem giàu vitamin E xoa để chống lão hóa da.
Minh chánh (tổng hợp)
Sức Khỏe & Đời Sống
Sức Khỏe & Đời Sống
Đăng nhận xét