Hai tuần trước em và bạn tình đồng tính 'oral sex'. Hôm nay bạn ấy bị sốt và hơi mệt mỏi, bác sĩ cho em hỏi chúng em có khả năng nhiễm HIV không?
Bác sĩ cho em hỏi nguyên nhân nhiễm HIV? Em và bạn em thuộc thế giới thứ 3. Trước kia 2 chúng em chưa từng quan hệ với ai cả, cách nay 2 tuần chúng em đã hôn và oral sex với nhau một lần nhưng vẫn chưa có hiện tượng xuất tinh. Hôm nay bạn ấy bị sốt và hơi mệt mỏi, bác sĩ cho em hỏi chúng em có khả năng nhiễm HIV không? Rất mong sớm nhận được tư vấn từ bác sĩ. (Phương).
Trả lời:
Chào bạn,
Để trả lời câu hỏi của bạn, tôi xin cung cấp một số thông tin cơ bản về HIV như sau:
HIV là loại virus gây ra suy giảm miễn dịch ở người, đúng như tên gọi của nó là Human Immunodeficiency Virus. Khi xâm nhập vào cơ thể, virus sẽ không ngừng sinh sản, tấn công và hủy hoại dần tế bào miễn dịch, khiến cơ thể người nhiễm mất dần khả năng chống chọi với bệnh tật. Hậu quả của tiến trình này, cơ thể người bệnh khi vào giai đoạn cuối, thường gọi là AIDS hay SIDA, sẽ mắc hàng loạt bệnh cơ hội, và tử vong vì những căn bệnh ấy.
Về bản chất, HIV/AIDS là bệnh lây nhiễm, và là bệnh lây từ người này sang người khác thông qua ba đường lây đã xác định, bao gồm:
- Đường máu: Sử dụng chung bơm kim tiêm, máu người nhiễm dây vào vết thương hở hay bắn vào mắt, truyền máu và các chế phẩm của máu. Một số ít trường hợp ghi nhận lây nhiễm do sử dụng chung dao cạo, bàn chải, kim xăm mình…
- Đường tình dục: Thông qua hành vi quan hệ tình dục không an toàn bằng đường miệng, âm đạo hay hậu môn.
- Đường mẹ truyền sang con trong lúc mang thai, khi sinh và cho con bú.
Về nguyên tắc, nhiễm HIV gắn liền với tiền sử có hành vi nguy cơ liên quan đến đường lây. Như vậy, để trả lời cho câu hỏi "liệu tôi có khả năng nhiễm HIV hay không?", mỗi cá nhân cần tự suy ngẫm và hồi tưởng về những hành vi nguy cơ trong quá khứ, càng nhiều hành vi nguy cơ, khả năng nhiễm HIV sẽ càng tăng. Và ngược lại, nếu không có hay có rất ít hành vi nguy cơ, khả năng lây nhiễm HIV sẽ càng thấp, và trở về với tỷ lệ nhiễm HIV trong quần thể chung (vào khoảng 0,3-0,4% dân số Việt Nam).
Trong trường hợp của bạn, như chia sẻ, hai bạn chưa có quan hệ tình dục với ai khác trước đây, và hiện tại chỉ yêu và quan hệ tình dục với nhau. Đó chính là hai bạn đang áp dụng biện pháp quan hệ tình dục an toàn mang tên "chung thủy". Nếu hai bạn đều âm tính, tức là chưa nhiễm HIV, biện pháp này sẽ là "rào chắn an toàn" cho cả hai.
Đường mẹ truyền sang con, có lẽ không phải là mối quan tâm của hai bạn.
Đường máu trong lây truyền HIV, về tổng quát có nhiều hành vi nguy cơ liên quan đến máu, trong đó, được kể đến nhiều nhất vẫn là tiêm chích ma túy chung kim và tiếp xúc với máu qua vết thương hở hay niêm mạc. Với quần thể chung, khả năng tiếp xúc với máu người nhiễm là không cao, trừ nhân viên y tế hay người chăm sóc cho bệnh nhân HIV. Như vậy, lời khuyên của tôi trong trường hợp này là "không thử, không trữ, không sử dụng ma túy dù chỉ một lần".
Về biểu hiện sốt, mệt mỏi… như bạn kể, theo tôi, triệu chứng này liên quan nhiều đến căn bệnh cảm cúm, nhất là trong lúc chuyển mùa với những cơn mưa "chợt đến chợt đi", chứ không liên quan gì đến HIV.
Cuối cùng, tôi xin gửi đến các bạn hai khuyến cáo sau:
- Bất kỳ ai, khi có hành vi quan hệ tình dục, dù có sử dụng bao cao su hay không, vẫn nên có thói quen kiểm tra HIV định kỳ, hay ít nhất là một lần trước một mối quan hệ lâu dài. Việc này nhằm tầm soát các bệnh lây truyền qua đường tình dục nói chung và HIV nói riêng.
- Chung thủy luôn luôn là biện pháp an toàn trong phòng tránh lây nhiễm HIV, tuy nhiên, nó đòi hỏi sự chung thủy từ cả hai phía. Vì vậy, trong nhiều tình huống, nhất là khi mối quan hệ vẫn chưa có những ràng buộc sâu đậm, bao cao su vẫn nên được nhớ đến và sử dụng khi quan hệ tình dục.
Thân ái.
BS Nguyễn Tấn Thủ
Trung tâm Nghiên cứu Ứng dụng Sức khỏe Nam giới
Đăng nhận xét